KİMYON (Cuminum cyminum)
Anayurdu Akdeniz havzası ile Mısır olan kimyon, ülkemizde Orta Anadolu’da Eskişehir ve Konya dolaylarında üretilir. 15-60 cm. boylanabilen, biryıllık duyarlı otsu bitkidir. Hafif kokulu, elips biçimli şerit gibi yaprakları, yaz mevsiminde şemsiyeler oluşturarak açan beyaz ya da pembe çiçekleri vardır. Bu çiçekler olgunlaştığında, kimyon adıyla baharat olarak kullanılan iğ biçiminde ve genelde ikiye bölünen yapıda sarımsı esmer renkli tohumlar verir. Güneşli ve kısmen gölgelik yerleri, suyu iyi akıntılı ve bitek toprakları seven kimyon bitkisi, ilkbaharın sonlarında, ılık günlerde ekilen tohumlarıyla çoğaltılır.Kimyon tohumlarında % 2,5-4 oranında sabit ve karvon adı verilen uçucu yağ, tanen ile reçine bulunur. Avrupa ülkelerinde ekmek, kurabiye, peynir, bazı likör türleri ve etli yemeklere çeşni vermesi için sıkça kimyon tohumu katılır. Kimyon Türk mutfağında da, köfteye konur. Parfüm endüstrisi ve veterinerlik ilaçlarında kimyon tohumundan elde edilen yağ kullanılır. Kimyon, ülkemizin tarımdaki dış satım ürünlerinden biridir.
Kimyon tüketmenin faydaları;
- İştahı açar,
- Sindirimi kolaylaştırır,
- Mide ve bağırsaklardaki gazı söktürür,
- Diyareyi(Dışkı sıklığında su artması ve kıvamının sıvılaşması) hafifletici etkisi vardır,
- İdrar söktürücüdür,
- Sinirleri uyarır,
- Terletici etkisi vardır,
- Hava yutmayı önler,
- Sinirler üzerinde yatıştırıcı etkisi vardır,
- Sinirsel baş dönmelerini keser,
- Anne sütunu artırır,
- Aybaşı kanamalarının düzene girmesine yardım eder,
- Yüksek tansiyonu düşürür,
- Bağırsaklarda oluşan solucanlarının düşürülmesine yardımcı olur,
- Romatizma ve şişmanlıkta yararlıdır.
Yan etkileri;
Hamileler kullanmamalıdır.
Saklanması;
Yaz mevsiminde bitkinin çiçek şemsiyeleri tam olgunlaşmadan önce kesilip alınır. Bunlar gölge ve havadar bir yerde kurutulur. Yere serilen bir kağıdın üzerine bu şemsiyeler başaşağı edilip silkelenir.
Çay: Kimyon tohumlarından 1-2 tatlı kaşığının üzerine 1 bardak kaynar su dökülüp kabın üzeri kapatılarak 10-15 dakika süreyle demlendirilir. Bu şekilde elde edilen infüzyondan günde iki kez sabah ve akşam yemeklerinden önce birer bardak içilir.
DİPNOT: Yemeklerinden kimyonu eksik etmeyen Bucak'ta ilk tanıdığım sevgili Elif için... :)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder